YASAL UYARILAR

İş Sağlığı ve Güvenliği: Yasal Yükümlülükler ve Cezai Yaptırımlar
İş sağlığı ve güvenliği, çalışma ortamlarında çalışanların korunması amacıyla alınan her türlü tedbir ve yapılan düzenlemelerdir. Amacı, iş kazalarını önceden engellemektir. 6331 sayılı Kanun, Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliğini sağlamak amacıyla çıkarılmıştır. Bu kanun, devletin, işverenlerin ve çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusundaki haklarını ve sorumluluklarını belirler. Kanun, işyerlerinde güvenli bir çalışma ortamı oluşturmayı hedefler.
Kamu ve özel sektördeki tüm işyerlerinde, işverenleri ve işveren vekillerini, çırak ve stajyerler dâhil tüm çalışanları, faaliyet konularına bakılmaksızın kapsar.
İşveren, öncelikli olarak İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi görevlendirmelidir. Çalışanlar arasında belge sahibi personel bulunuyorsa, İSG Katip sistemi üzerinden de atama yapabilir veya bu hizmeti Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi'nden (OSGB) alabilir.
İş Güvenliği Uzmanı (İGU) ve İşyeri Hekimi (İH) görevlendirilmesi, işverenin sorumluluklarını yerine getirmesini sağlamak için ilk adımdır. İşletmelerin güvenli ve sağlıklı bir şekilde çalışmasını sağlamak amacıyla sürekli görev yapmaları gerekmektedir.
Bir kez atama yapıp sonrasında o atamayı kaldırmak, işvereni aldatmaya yönelik bir uygulamadır.
İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi, işverene iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili rehberlik ve danışmanlık yapar. Görev aldıkları işyerlerinde, ilgili mevzuat ve teknik gelişmeleri göz önünde bulundurarak iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklikleri, aksaklıkları, tedbir ve tavsiyeleri belirler ve işverene yazılı olarak bildirir.
Eksiklik ve aksaklıkların düzeltilmesi, tedbir ve tavsiyelerin yerine getirilmesinden işveren sorumludur.
Eğer bildirilen eksiklik ve aksaklıklar acil durdurmayı gerektiriyorsa ya da yangın, patlama, göçme, kimyasal sızıntı gibi hayati tehlikeler içeriyorsa ve işveren gerekli tedbirleri almazsa, bu durum Bakanlık'ın yetkili birimine bildirilir.
Bakanlık, İSG-Katip sistemi üzerinden yaptığı denetimlerde atamaların aktif olmasını ister ve saha denetimlerinden önce sistem üzerinden denetim gerçekleştirir. İSG-Katip sistemi aracılığıyla atamaların yapılması ve İSG profesyonelleri danışmanlığında gerekli diğer çalışmaların gerçekleştirilmesi gerekir.
Denetimlerde tespit edilen eksikliklere ilişkin ceza işlemleri, hizmet alınmayan her bir ay için ayrı ayrı hesaplanır.
Örneğin, 2023 yılından itibaren hizmet alması gereken tehlikeli sınıftaki bir işyeri denetlendiğinde geriye dönük 10 yıllık süreç için ceza hesaplaması yapılacaktır. Veya 2025 Ocak ayından itibaren hizmet alma zorunluluğu olan bir işletme, Nisan ayında çalışmalara başlamışsa, geçmişe dönük 3 aylık süreç için Bakanlık'ın ceza uygulama hakkı vardır.
Ayrıca, iş kazası, meslek hastalığı gibi durumlarda veya iş mahkemesi şikâyetlerinde, mahkeme tarafından İSG çalışmalarının yapılmadığı tespit edilirse, cezalarla karşılaşılacaktır.
İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi ataması yapılmaması hâlinde, ceza miktarı aylık toplam 177.326 TL'dir.
Cezalarla ilgili detaylara bu linkten ulaşılabilir.